Radical Eerlijkheid
Ik deel graag wat opmerkingen van mensen uit het veld, die ik onlangs hoorde:
👩🏫 De eerste was van een ethicus binnen een organisatie, die aangaf dat ethiek binnen organisaties door éthici moet gebeuren. Dat ethiek snel iets is waar iedereen wel wat over denkt te weten of te begrijpen, maar dat toch echt aan experts moet worden overgelaten (om dat met anderen te doen, begrijp mij niet verkeerd).
🏢 De tweede was Geertrui Mieke De Ketelaere. Ik hoorde haar in een podcast zeggen hoe lastig het is om bínnen de eigen organisatie aan AI ethiek te doen. Waarom? Omdat je dan, simpelweg omdat je onderdeel bent van de organisatie, toch ook áltijd het belang van de organisatie in je draagt. Je bent er van afhankelijk (dit valt mogelijk deels op te lossen - ontslagbescherming o.i.d, hoewel er altijd een dynamiek is - kom je daar echt los van?).
🤝 De derde was een ethicus die zei dat die bepaalde dingen niet zo kon zeggen tegen bestuurders, omdat ze dan af zouden haken. "Ik weet wel dat het daar over gaat," zei diegene, "maar zo kan ik het niet zeggen."
❤️ Bij mij raken deze opmerkingen allemaal aan het begrip dat ik voor mezelf 'radicale eerlijkheid' ben gaan noemen en wat ik in mijn werk heel belangrijk (maar ook spannend) vind: je moet dingen durven onderzoeken, bevragen en benoemen die mogelijk pijn doen, die risico's in zich dragen. Je moet niet bang zijn om voor 'doemdenker' uit gemaakt te worden (omarm het als geuzennaam, zou ik zeggen). Je moet in alle eerlijkheid dingen durven blootleggen die anderen niet zien of willen zien.
🌍 Alleen zo komt de organisatie, de maatschappij, de burger of klant een stap richting een betere wereld.
Dat is een worsteling, want natuurlijk ben je zelf ook iemand, met belangen, ideeën, waarden. Hoe eerlijk ben je, niet alleen tegen de organisatie, maar ook tegen jezelf? Hoe ga je met de verschillende belangen om?
➡ En, zijn alleen ethici (als experts) daartoe in staat om die radicale eerlijkheid te creëeren, of kunnen anderen dat ook?